Jakie powinny być kominy, można przeczytać w każdym piśmie budowlanym, oczywiście również w tych dotyczących wyłącznie kominków. Pozwolę więc sobie zwrócić uwagę Państwa na to, jakie kominy być nie powinny.
Będą to spostrzeżenia wynikające z obowiązku oglądania około 120 kominów rocznie pod kątem ich przydatności do odprowadzania spalin z kominków. W tak szerokim zakresie robię to od 10 lat. Większość oględzin kończy się praktyczną budową kominka. Niestety dużo realizacji wymaga większej lub mniejszej ingerencji w konstrukcję komina.
Pierwszy wkład zamontowałem u siebie w domu. Podłączyłem go do komina, który wybudowałem z przeznaczeniem do kominka otwartego:
- o bardzo dużym przekroju (27x27cm),
- z pełnej dobrej cegły,
- używałem zaprawy bez wapna, ponieważ ono "nie lubi" sadzy.
Dopiero później dowiedziałem się o istnieniu "żeliwnych skrzynek", zwanych wkładami. I tutaj zaczęły się pojawiać różne dziwne informacje na temat komina. Im więcej pytałem, tym większy miałem zamęt w głowie. Im więcej odwiedzałem firm kominkowych, tym bardziej sprzeczne zbierałem informacje.Na szczęście mój komin już stał, zgodnie z przykazaniami dziadka - zduna. Po 10 latach praktyki w budowaniu kominków, mogę powiedzieć, że nie ma w zasadzie uniwersalnego komina! Użytkownik najpierw buduje dom i w chwili, gdy rozgląda się za malarzem, stwierdza, że czas na kominek. Dopiero wówczas zaczyna interesować się jego kształtem, wielkością i mocą. A właśnie od tych trzech czynników zależy wielkość komina, czyli jego zdolność odprowadzania spalin. Inny ciąg wymagany jest dla kominka otwartego, a inny dla kozy, która ma drzwiczki 30x30cm. Pomiędzy tymi skrajnymi przykładami mamy całą gamę urządzeń o różnorodnym zapotrzebowaniu na ciąg. Zatem, o jakich parametrach i przeznaczeniu powinien być komin, powinno się decydować w chwili projektowania domu. Najlepiej by było, gdyby takie pytanie zadał architekt projektujący dom, a w nim komin. Tak się dzieje, niestety, w przypadku 10% - 20% projektów.
Jaki więc komin być nie powinien?!...
Posłużę się przykładami, które sprawiły mi najwięcej kłopotów.
Przykład 1 (fot. 1-4)
Właściciel domu postanowił nie oszczędzać na bezpieczeństwie swoim i rodziny. Wybrał komin firmy "Schiedel". Jest to produkt nowoczesny, z założenia bezpieczny, pod warunkiem, ze zostanie właściwie zamontowany. Na zdjęciach widzimy, jakie błędy popełniono w trakcie montażu. Budowa takiego komina nie jest skomplikowana, jeśli ściśle zastosujemy się do instrukcji producenta.
Komin, zgodnie z zaleceniami przedstawiciela producenta, kwalifikował się do rozbiórki. Piętro budynku, w którym stał, było już oddane do użytku, więc zaproponowałem usunięcie wadliwie zamontowanych rur szamotowych i w ich miejsce montaż wkładu ze stali szlachetnej, Dodam jeszcze, że komin stawiała firma profesjonalnie zajmująca się budową domów, Nadzór sprawował uprawniony budowlaniec. Koszt naprawy - ponad 2000 zł (na szczęście w tym wypadku pokryty przez firmę budowlaną).
Przykład 2 (fot. 5-9)
Tutaj inwestor był całkowicie nieświadomy, co się dzieje na jego budowie, którą zlecił przypadkowym wykonawcom, głównie kierując się niską ceną za robociznę. Z chwilą wykuwania otworu, w celu podłączenia kominka, stwierdziliśmy brak kanału spalinowego i w miejscu, gdzie przewidywany był w projekcie. Sytuacja w zasadzie trudna do opisania, więc również posłużę się dokumentacją zdjęciową.Koszt operacji naprawczej to ok. 1200 zł (rury, na szczęście, zostały już ujęte w kosztorysie budowy kominka). Wykonawca nie uczestniczył w kosztach, gdyż dużo wcześniej podziękowano mu za usługi.
Przykład 3 (fot. 10-13)
Instalacja odprowadzająca spaliny z kominka, usytuowanego na parterze sześciopiętrowego budynku, wykonana została z rur stalowych. Umieszczono ją w pionie technicznym obok rury kanalizacyjnej, oddzielając ją 10 cm (!) warstwą wełny mineralnej. Zdjęcia są dokumentacją z symulacji, którą wykonałem w celu wykazania wadliwości tego typu pomysłów. Pikanterii dodaje fakt, że instalację wykonała poważna firma kominiarska w jednym z dużych miast wojewódzkich.
Przykład 4 (fot. 14-18)
Przykład ten obrazuje jeden z dość często popełnianych błędów, polegających na użyciu do budowy kanałów spalinowch kształtek ceramicznych prostokątnych z zewnątrz (20 na 20 cm) z okrągłym otworem wewnątrz (średnicy 15 cm ). Jest to kształtka doskonale nadająca się na przewody wentylacyjne lecz nie do odprowadzania spalin o temperaturze dochodzącej do 500 stopni . Z chwilą nagromadzenia sadzy na ściankach, może dojść do jej zapalenia - wówczas w kominie pojawia się temp. ponad 1000 stopni!
Koszt operacji ok. 2000 złotych. Jest to koszt mimo wszystko niższy od przebudowy całego komina.
Przykłady można mnożyć. Świadczą o niedostatecznej wiedzy i bagatelizowaniu problemu komina przez projektantów, wykonawców i osoby odpowiedzialne za odbiór instalacji.
Wkład kominkowy to ciekawy wynalazek, lecz wraz z nim do naszych domów trafiło zagrożenie, z którym nie wszyscy sobie radzą. W nim produkowane są spaliny, których destrukcyjnego działania jeszcze nie doceniamy. Jeżeli do pieca gazowego bezwzględnie montuje się wkład kominowy to twierdzę, że do kominka z wkładem powinniśmy to zrobić tym bardziej. Z jednej strony, paląc przy dużym dopływie tlenu, produkujemy spaliny o temperaturze rzędu 300 - 500°C, z drugiej - mamy możliwość zamknąć dopływ powietrza do spalania, produkując wówczas spaliny mokre, toksyczne, o dużej zawartości substancji smolistych. Zwykły komin z cegieł prędzej czy później nie wytrzyma tego rodzaju "atrakcji" i będzie pękać. Nie dotyczy to, oczywiście, okazjonalnego użytkowania kominka, w którym ogień jest rozniecany jedynie od święta. Jeżeli jednak kominek ma służyć dogrzewaniu budynków, to lepiej zawczasu wybrać którąś z nowoczesnych technologii budowy komina.
Nie wszyscy, którzy do tej pory zajmowali się budową kominków i pieców, są świadomi zagrożeń, jakie pojawiły się wraz z wkładami kominkowymi. Urządzenia, które budowali dotychczas, nie produkowały spalin o tak wysokiej temperaturze. Nie było też wcześniej tak różnorodnych materiałów do konstruowania kominów. Stawiany był z cegieł i już! Technologia może niedoskonała, ale przy odpowiedniej konserwacji bezpieczna i skuteczna, a przede wszystkim powszechnie znana. Używanie nowoczesnych, doskonalszych materiałów, takich jak rury szamotowe lub stalowe jest wkraczaniem na grunt, który wymaga odpowiedniego przygotowania. Producenci tych materiałów chętnie udzielą niezbędnych wskazówek, a firmy budowlane mogą korzystać z bezpłatnych szkoleń.
